Een hondentong is een dokterstong, zeggen de Fransen. Klopt dat ook?
Ellen de Visser onderzoekt het in haar wekelijkse gezondheidsrubriek in de Volkskrant.

Honden likken hun soortgenoten als teken van onderdanigheid en zo krijgt ook de baas, als opperhoofd, regelmatig een veeg van een hondentong. De helft van de anderhalf miljoen hondenbezitters vindt dat geen probleem, zo blijkt uit Nederlands onderzoek. Sterker: aan het speeksel van de hond worden soms geneeskrachtige eigenschappen toegekend. Langue de chien, langue de médecin, zegt het Franse spreekwoord: een hondentong is een dokterstong. Klopt dat?

Een hond likt aan van alles en nog wat, zegt microbioloog Paul Overgaauw (Universiteit Utrecht) en
daardoor is de tong van het dier beslist geen dokter maar vooral een potentiële ziekteverwekker.
Hij vermoedt dat het misverstand ontstaat doordat eigenschappen van mens en dier met elkaar worden gecombineerd. Als een hond bij zichzelf een wond schoon likt, geneest die sneller doordat de doorbloeding wordt gestimuleerd en het vuil verdwijnt. Ook is aangetoond dat in het speeksel van mensen stoffen zitten die bij hen het wondherstel bevorderen. Zo is mogelijk het idee ontstaan dat je een wond door de hond kan laten schoonlikken, aldus Overgaauw.

Gevaarlijk
Maar hondenspeeksel kan hooguit specifieke hondenbacteriën doden. En daar heeft een mens niets aan. Integendeel: de mondflora van honden bevat tal van bacteriën die voor de mens gevaarlijk kunnen zijn.

Zo bleek vorig jaar uit een studie van de Utrechtse faculteit Diergeneeskunde dat bij eenvijfde van de honden de venijnige bacterie C. canimorsus in de mondholte zit. Die kan bij mensen ernstige infecties veroorzaken, tot bloedvergiftiging aan toe. Overdrijven wil hij niet, maar vooral ouderen, kinderen en mensen met een zwakke afweer moeten opletten, zegt Overgaauw.

Vorig jaar stelde de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC een lange lijst op van bekende besmettingsgevallen.
 Geen prettig leesmateriaal voor aan de ontbijttafel:
 een 60-jarige man met chronisch eczeem die sterft aan nierfalen en bloedvergiftiging
nadat de hond de zweren op zijn benen heeft gelikt;

 een 67-jarige man die zijn chronisch ontstoken oor regelmatig laat schoonlikken door zijn hond en
 daardoor een hersenvliesontsteking krijgt;

een 48-jarige diabetespatiënt die besmet raakt met de resistente mrsa-bacterie
doordat de hond bij hem in bed slaapt en regelmatig zijn gezicht likt.

Rapport
En dat zijn dan nog alleen de gevallen waarbij met behulp van een test is vastgesteld
dat de hondentong de boosdoener is geweest, zegt Overgaauw.
 'Lang niet alles wordt gerapporteerd, want bij veel infecties wordt niet aan de hond gedacht.'

Ziekten worden trouwens niet alleen overgedragen als de hond zelf een smakkerd uitdeelt, maar ook als de baas zijn genegenheid toont. Er zijn gevallen beschreven van hondeneigenaren die een hersenvliesontsteking opliepen tengevolge van een bacterie in hondenspeeksel nadat ze de hond hadden gekust. Op de vacht of.., jawel,... op de mond.

_{Ook een vraag voor deze rubriek?
 Mail naar gezond@volkskrant.}